Tatrzański Park Narodowy

Tatrzański Park Narodowy, utworzony w 1954, w województwie małopolskim. Powierzchnia 21 164 ha (w tym 11 514 pod ochroną ścisłą). Siedzibą dyrekcji jest Zakopane. Obejmuje północną część masywu Tatr.

Krajobraz wysokogórski uformowany w okresie plejstocenu przez lodowce górskie. Wysokie, strome szczyty (najwyższy Rysy, 2499 m n.p.m.) rozcinają głębokie żleby i rynny.

Liczne formy polodowcowe - kotły lodowcowe zajęte często przez jeziora, żłoby lodowcowe, doliny zawieszone, rygle skalne, wały moren czołowych i bocznych (morena), wygłady lodowcowe.

Rozwinięte zjawiska krasowe - jaskinie (np. Wielka Śnieżna, Mylna, Mroźna), wywierzyska, lejki i żłobki krasowe. Malownicze jeziora wysokogórskie (m.in. Czarny Staw pod Rysami, Morskie Oko, Czarny Staw Gąsienicowy).

Piętrowość klimatyczno-roślinna. Lasy dolnoreglowe bukowe i bukowo-jodłowe, zastępują bory świerkowe (z limbą przy górnej granicy lasu) regla górnego. Wyżej kosodrzewina i trawiaste hale wysokogórskie, a ponad 2300 m n.p.m. piętro turniowe ze skąpą roślinnością mchów i porostów. Liczne gatunki endemiczne (np. skalnica tatrzańska, ostróżka tatrzańska) i relikty polodowcowe (dębik ośmiopłatkowy). Wiele roślin chronionych, m.in.: szarotka alpejska, goryczki, tojady, limba. Bogaty świat zwierząt. Żyją tu: orzeł przedni, orlik krzykliwy, sokół kobuz, puchacz, jeleń, ryś, wilk, gronostaj, niedźwiedź brunatny, a także typowe gatunki wysokogórskie: płochacz halny, pomurnik, siwerniak, kozica i świstak. Nielicznie występuje reliktowy skorupiak - skrzelopływka bagienna.

Tatrzański Park Narodowy na południu graniczy z parkiem narodowym Słowacji (TANAP), wspólnie z którym stanowi Międzynarodowy Rezerwat Biosfery (utworzony 1992 przez UNESCO).